Alışkanlıkların Gücü

Alışkanlıkların Gücü özetidir

Öncelikle alışkanlıklar hakkında bir hikaye anlatmak istiyorum. Bir gün Eugene adında bir adam sürekli terler, saldırganlaşır ve farklı hareketler yapar ve ardından karısıyla hastaneye gider. Karısı, Eugene’nin hastalığı hakkında doktorlara bilgi verir. Doktorlar onu yoğun bakıma götürür ve ilaç tedavisi uygular. Ancak doktorlar karısına artık eskisi gibi biri olmayacağı konusunda uyarır. Haftalar sonra, doktorlar Eugene’nin beyninin bir kısmının kaybolduğunu fark eder, bu yüzden hafızasında öğrendiği yeni bilgileri artık hatırlayamaz. Örneğin tuvalete giden yolu gösteremez ama ihtiyacı olduğunda tuvalete gidebilir. Artık onun için alışkanlıkları vardı.

 Alışkanlıkların temel nedeni enerjiyi korumaktır. Beyin aynı şeyi yaparken defalarca enerji harcamak yerine rutini depolar ve birkaç kez sonra enerji tasarrufu sağlar. Bunu fare üzerinde deneylerle inceleyebiliriz. Deneyin amacı, farenin öğrenme yeteneğini görmektir. Deney sırasında farenin beyni bir cihazla izlenir. Fare, “T” şeklindeki bir koridora yerleştirilir ve “tık” sesi verilir ve kapı açılır. Fare koridorda yürür, önce sağa döner ve ardından çikolatayı bulmak için sola döner. Aynı şekilde birkaç kez daha sonra fare doğrudan sola dönmeye başlar ve çikolatayı bulur. Farenin beyninde enerji kullanımının ilk birkaç ile son sefer arasındaki fark çok açıktır.

Güzel bir tebessüm

Yeni alışkanlıkların nasıl oluştuğuna devam edelim. Öncelikle rutini etkileyecek bir işarete ihtiyacınız var. İşaret, bizi harekete geçmeye teşvik edecek şekilde seçilmelidir. Fare ve “tık” sesi veya sadece sigara içme isteği gibi. Etkinliğin en önemli kısmı, rutin sonucunda elde edilen ödüldür. Bizi etkileyecek kısım bu, bu yüzden iyi seçilmeli. Mesela sahilde yürüyüşle elde edilen mutluluk ya da diş fırçalanarak elde edilen güzel gülüşler gibi. Bundan sonrası sadece rutini takip etmek.

Peki, alışkanlıklar nasıl değiştirilir. Bir alışkanlığı diğeriyle değiştirirken, akılda tutulması gereken önemli şey, işaret ve ödülün aynı tutulmasıdır. Alışkanlıklar asla kaybolmaz ve her zaman beyinde bir kod olarak saklanır. Örneğin alkol içmek sizi mutlu eder ama bu alışkanlıktan kurtulmak istiyorsanız size aynı etkiyi vericek bir ödül bulmalısınız mesela alkol içmek yerine arkadaşlarla hoş sohbet etmek olabilir çünkü beyin, eski alışkanlıkları hafızasında kod olarak tutar ve asla kaybolmaz. (örnek kısa film)

Hayatımızda temel alışkanlıklar vardır ve kilit taşı alışkanlıklar diğer alışkanlıkları etkileyenlerdir. Kilit taşı alışkanlıklarını kendinize göre belirlediğinizde, diğerleri kendiliğinden olumlu olarak değişir. Önemli olan, kilit taşı alışkanlığınızın ne olduğunu öğrenmektir. Bu genellikle egzersizdir ancak kişiden kişiye değişebilir. Doğru kilit taşı alışkanlıklarının seçilmesiyle şaşırtıcı değişiklikler yaratılabileceği gibi, yanlış alışkanlıklar da felaketler yaratabilir. İnsanların çoğunun kilit taşı alışkanlığı spor yapmaktır ama kişiden kişiye değişebilir.

Bir diğer özelliği ise rutini esnasında beyin enerji tasarrufu yapar ve dinlenir. Unuttuğunuz bir işi farketme olasılığınızın en yüksek olduğu aralıklar bunlardır.

Başarılı organizasyonlar yaratmak sadece bir yetki dengeleme meselesi değildir. Bir organizasyonun iyi işlemesi için liderlerin gerçek ve dengeli bir barış yaratan ve kimin sorumlu olduğunu netleştiren alışkanlıklar yaratması gerekir.

Not: Bazı ülkelerin mahkemeleri, insanların faaliyetlerinden ve rutinlerinden sorumlu olmadığını duyurdu çünkü her bireyin alışkanlıkları kendi kararlarını vermeyecek kadar güçlüdür.

ALIŞKANLIKLARIN GÜCÜ ÖZET

1. Aşama: Uyumadan evvel, ertesi gün yapacağınız görevlerin bir listesini oluşturmalıyız. Listede bulunacak olan birinci iş egzersiz olmalıdır. Bunu neden yapmalııyız? Bir şeyleri yazdığımızda, büyük ihtimalle arkadaş bağlılığımız ve tutarlılığımız nedeniyle onu takip edeceğiz. Egzersiz yapmak çok zor bir iştir ve beynimiz bundan kaçmaya uğraşacaktır. İyi bir uykudan uyandıktan sonra sabahın güneşi ile irade depomuz dolu olacağından bunu sabah erkenden yapmamız önemlidir. Eğer bir inek iseniz ve bir zaman yönetimi yazılımı arıyorsanız, zamanında deneyin.
2. Aşama: Bir eşofman giyerek yatağa girin. Ayrıca koşu ayakkabılarınızı yatak odanızın önünde tutun. Bu neden önemli? Uyandıktan sonra, size hatırlatma olacak olan pantolonunuzu ve spor ayakkabılarınızı fark edeceksiniz. Egzersiz sona erdikten sonra hoşlandığınız bir şeyle kendinizi mutlu edin. Egzersizden sonra aldığınız bir dondurma ya da mutluluk seviyesi olabilir. Bunu rutin bir şekilde yapmaya devam edin ve bir alışkanlık döngüsü elde edin.
3. Aşama: Döngünüzü güçlü kılmak için maymun iştahıyla hareket etmeniz gerekir. Maymun, böğürtlen suyunu fark ettiği anda böğürtlen suyu için heyecanlanır. Benzer şekilde, ipuçlarınıza baktığınızda 2. aşamada seçtiğiniz ödül için can atmanız gerekir.

Alışkanlıkların Gücü özeti gibi yazıları okumak için buraya tıklayınız.