Liberalizm ve Birey-Devlet İlişkisi

Liberalizm Nedir?

Liberalizm ve devlet… Liberalizm kelime anlamı olarak özgürlük, Liberal ise özgür kişi anlamına gelir. Kelime kökü ingilizce ‘liberty’ yada latince ‘liber’den gelmektedir. Liberalizm hareketi insanların toplum olarak otokrat yönetimlere karşı yada siyasal iktidarı demokratik yollarla ele geçiren tali iktidarlara karşı mücadelesiyle başlamıştır. İlk meyvesini ‘1789 Fransız İhtilali’ ile vermiştir, toplumların siyasi iktidarlara karşı zamanla elde ettiği özgürlükler 20.yy başlarında artık bireyci özgürlük anlayışını doğurmuş, ve ileri demokrasi diye bildiğimiz ülkelerde filizlenmeye başlamıştır.

Liberalizm ve Devlet – Birey İlişkisi

İngiltere, Fransa, Almanya, ABD gibi ülkelerde demokrasi ve liberal anlayış zamanla gelişmiş iktidarın toplum üzerinde ki gücü zamanla kısıtlanmış ve bireyi öne çıkaran, vatandaşları devlet karşısında güçlendiren bir yapıya dönüştürmüştür. Bu durum toplumda refahı arttırmış, halkın emeği daha değerlenmiştir. Devletin müdahalesinin azalması toplumun hareket alanını genişletmiş, kanunlar yada vergilerle sürekli sıkıştırılmayan halkın kendine olan özgüveni de artmıştır. Liberal demokrasinin örneklerinden birisi ABD’dir. Devlet bütün yurttaşları eşit kabul eder ve kişi hak ve hürriyetlerini, özgürlükleri arttırmaya  çalışır. Bundan dolayı ABD dünyanın süper gücüdür ve insanların yine en özgür olarak yaşadığı yerdir.

Chicago’da ABD vatandaşı olan ancak ülkesini sevmeyen bir ressam sergi açmak ister ve serginin açılacağı kültür merkezinin girişine ABD bayrağını paspas olacak şekilde koyar ve gelenlerin buna basarak içeri girmesini söyler. Vatandaşlardan bazıları utana sıkıla bayrağa basarak girer fakat pek çok kişi bu olaya tepki gösterir. Mahkemeye taşınan olayda hakim bu durumun yasalarda suç teşkil etmediğini beyan eder, davayı kapatır. Chicago’da halk ve STK’lar bu duruma tepki olarak ABD bayrağını paspas eden adamın yüz fotoğrafını paspas olarak bastırır ve her evin girişine, dükkanların önüne ve kültür merkezi önüne koyar. Durum adamın aleyhine işlemeye başlayınca adam dayanamaz ve Chicago’dan ayrılır.

Yukarıda ki olay liberal demokrasinin ileri bir örneğidir. Burada ABD bayrağını koruyan bir yasa olsaydı muhtemelen şahıs toplumunda vereceği ani bir infialle hapse düşecekti. Yasaların çokluğu adaletin sağlanabilmesi için değil, devletin birey üzerindeki otoritesini arttırması sebebiyledir. Her kanun yada yasa vatandaşın özgürlük alanını kısıtlar ve zamanla hareket edemez hale getirir. Kendi halkına güvenmeyen iktidarlar, kanunlarla devleti korumaya çalışır hem de kendi toplumdan. Özgürlükçü ülkelerde ise birey-devlet ilişkisi karşılıklı çıkar ve güven ilişkisine dayalıdır. Bireyler direkt olarak devlet için çalışmaz, çünkü devlet halka hizmet yeridir. Bireylerin özgürlük alanının arttığı oranda refah ve üretimde artar, devlet halkını kendisine muhtaç ettiğinde(devlet memuru olmak isteyenlerin sayısı kendi işini kurmak isteyenlerin sayısından fazlaysa) refah ve üretimin artması beklenemez.

Bu ilkeler ışığında iktidarın ekonomi, eğitim, hukuk politikaları ve yasama organının faaliyetleri bireylerin hareket alanını arttıracak şekilde olursa mutlak bir ekonomik istikrardan söz edilebilecektir. Bu bağlamda özgürlüklerin hukukun gelişimi içinde önemli bir yer tuttuğunu göz ardı etmemek lazım. Bireylerin devlet karşısında hakkını alabildiği mahkemeler bağımsız ve tarafsız mahkemelerdir. Bağımsızlığı ve tarafsızlığı sağlayan unsur ise yargının üzerinde hiç bir baskı olmamasıdır yani özgür olmasıdır.

“Liberalizm ve Devlet” benzeri yazıları okumak için buraya tıklayınız.