Usul Ne Demek?
Arapça bir kelime olan usul lügatte kök, dip, temel, kaide, kaynak, bir şeyin esası anlamlarına gelen asıl kelimesinin çoğuludur. Usul nedir? İlmi araştırmalara yön gösteren yöntem ve metotlara verilen genel isim olan usul kelimesi birçok alanda karşımıza çıkmaktadır. Genel itibariyle İslami ilimlerde görülen bu alan, çalışılan ilme başlamak için çok gerekli bir ibtidaiyyedir.
Vusul Ne Demek?
Vusul nedir? Vusul ise sözlükte ulaşmak, sevdiğine kavuşmak gibi anlamlara gelirken literatürde “Kulun Hakk’a ulaşması, Hakk’ın alemle birliği” gibi manaları ifade etmektedir. Bu iki kavram genel olarak birbirini tamamlayan ifadeler olarak düşünülmektedir.
usülsüz vusul olmaz
Usulsüz Vusul Olmaz Ne Demek?
Tasavvuf anlayışında ‘Usulsüz vusul olmaz’ terkibinde aslında bu alanın gerekliliği ortaya konmaktadır. Bahsedilen durum bir yere ulaşmak için belli kaidelere esaslara dayanmak gerektiğini aksi taktirde ulaşılamayacağını veya ulaşılan yerin ulaşılmak istenen yer olmadığını anlatmaktadır. Sufi kimsenin de en büyük arzusu Allah’a ulaşmaktır. Dolayısıyla bu yolda kendine yanlış kaideler seçerse yolunun sapacağı aşikâr olup belirlenen gereksinimleri yerine getirmesi gerekmektedir.
Günümüzde de pek çok alanda bu durum karşımıza çıkmaktadır. Bir işe başlayacağımız zaman eğer o işin detaylarını bilmiyorsak ya da o işin olmazsa olmazlarını araştırmadıysak o işi elimize yüzümüze bulaştırma ihtimalimiz artmaktadır. Bir başka örnek olarak akademik yazı yazıldığında eğer dipnot vermeyi bilmiyorsak o yazı kabul görmez.
İslami araştırmalarda ise artık bir ekol oluşturmuş bir kısım olan usûl alanı, bize en iyi örneklerini sunmaktadır. Hadis alanında hadis tespit yöntemleri, cerh ve ta’dil gibi kısımları büyük alimlerin hadis naklettikleri kitaplardan öğrenemeyiz. Bu esasları hadis usulü kitaplarından öğrenmekteyiz. Yani örnek olmak maksadıyla İmam Buhari’nin kitabına hadisleri nasıl aldığını, hangi esaslara dayanarak bu hadisleri seçtiği mübhem(kapalı) bir konudur. Dolayısıyla İmam Buhari’nin kitaplarında bu esaslar yazmazken biz bu gerçekleri o hadisleri teker teker inceleyerek bir esas, kaide ortaya koymuş alanlarında uzman insanların kitaplarından yani usûl kitaplarından öğrenmekteyiz.
Yine Fıkıh alanından da kısa bir örnek vermek gerekirse müçtehid imamların hüküm çıkartırken neye dayandıkları, o hükmün nereden kaynaklandığını veya hükmün başka bir hükme nasıl kıyas edildiğini bu alandan öğrenerek konuyu izaha gerek duymadan anlayabiliyoruz.
Bu örneklerin çoğaltılabileceği malum iken burada vermek istediğimiz asıl maksat herkesin bir adım atmadan önce o adımın bir gereği olduğunu bilmesi gerektiğini, insanın önce araştırması, esasları öğrenmesi sonrasında yapmak istediğini yapmasıdır. Konu daha kapsamlı olduğunda ise daha dikkat etmeli ve kurallara uymalıdır.
Usulsüz Vusul Olmaz…
Usulsüz vusul olmaz benzeri makalelere buradan devam erişebilirsiniz.
